Een tjalk is een iconisch en veelzijdig schip dat een belangrijke rol heeft gespeeld in de Nederlandse maritieme geschiedenis. Met zijn unieke kenmerken en goede zeileigenschappen is de tjalk tot op de dag van vandaag een geliefd schip onder zeilers en liefhebbers van traditionele zeilschepen. Tijdens een zeiltocht over het IJsselmeer, Markermeer of de Waddenzee kom je haar zo maar tegen. Maar hoe herken je een tjalk? We leggen het graag uit.

Herkenbaar aan de bolle kop en kont

Een tjalk was oorspronkelijk het werkpaard op het water en werd vroeger gebruikt voor de handel en transport van goederen over de Nederlandse en Scandinavische wateren. Het schip is vooral te herkennen aan de ‘kop en de kont’. Ze heeft een ronde boeg en een rond achtersteven.

Een tjalk heeft meestal één mast met zeilen, zijzwaarden en is vaak te herkennen aan zijn karakteristieke gaffeltuigage. Tjalken hebben een geringe diepgang en veel laadvermogen, wat tegenwoordig veel binnenruimte geeft. Daarnaast hebben ze een vlakke bodem en kun je met het schip droogvallen. De Pelikaan, Zorg met Vlijt en Medusa zijn voorbeelden van tjalken.

Wanneer werd een tjalk voor het eerst gebouwd?

De geschiedenis van de tjalk gaat terug tot de 17e eeuw, toen de schepen werden gebruikt voor het vervoeren van turf, graan, zand en andere materialen. Door de jaren heen zijn er verschillende varianten van de tjalk ontstaan, elk met hun eigen specifieke kenmerken en doeleinden. Zo heb je onder andere de Amsterdamse tjalk, Groninger tjalk en Friese tjalk, ook wel bekend als skûtsje, wat Fries is voor ‘schuitje’. Vroeger werden de tjalken van hout, met name eikenhout, gebouwd. Aan het einde van de 19e eeuw begon men met staal en tegenwoordig gebruikt men zelfs aluminium. Materialen die sterker en duurzamer zijn.

Wat voor zeileigenschappen heeft een tjalk?

Dit type schip staat bekend om zijn stabiliteit en goede vaareigenschappen. Door de platte bodem en stevige constructie is een tjalk goed bestand tegen diverse weersomstandigheden en vaart het schip goed op zowel de binnenwateren als de Waddenzee. De zeilen van een tjalk zijn doorgaans groot en zorgen voor een indrukwekkend gezicht wanneer het schip in volle vaart gaat.

Ook een keer meezeilen op een tjalk?

NAUPAR heeft al meer dan 50 jaar ervaring in het organiseren van uitjes op traditionele zeilschepen. Bekijk de verschillende schepen, vraag vrijblijvend een offerte aan of neem tijdens kantooruren contact op met een van onze medewerkers. Zij vertellen je graag meer over de vele mogelijkheden van een uitje op een van de schepen.

Meer lezen?

Verschillende typen schepen I Maarten van Nieuwland, schipper Tjalk Zorg met Vlijt I Geschiedenis chartervaart I Zo werkt droogvallen met een patbodem I Lucas Knol, schipper en eigenaar Tjalk Pelikaan I  Unieke replica van 17e-eeuws schip vaart weer I Tips voor organiseren uitje op het water I Vijf zeemansknopen die je gebruikt op een schip I Zo bepaal je een route I Dit is een schoener I Verschil tussen bakboord en stuurboord I Zo kies je het juiste schip I Schippers bruine vloot worden onderdeel van Immaterieel Erfgoed Nederland