Wanneer er kustwachttaken zijn waarbij amper of geen tegenstand wordt verwacht, worden vaak patrouille schepen (OPV’s) ingezet. Een voorbeeld hiervan zijn de kustwachttaken op de Noordzee en in het Caribisch gebied. Patrouille schepen zijn bijzonder flexibel en kunnen voor veel taken worden ingeschakeld. In vergelijking met overige Nederlandse marineschepen, zijn de OPV’s op veel vlakken revolutionair te noemen.
Functie. Naast het verrichten van kustwachttaken kunnen de patrouille schepen zich ook goed met maritieme veiligheidstaken bezig houden. Denk bijvoorbeeld aan beveiliging tegen piraterij, evacuaties en humanitaire hulpverlening. Wanneer er sprake is van een evacuatie, hebben de OPV’s ruimte voor 100 man. De schepen worden ook geregeld ingeschakeld wanneer er containers met hulpgoederen vervoerd moeten worden.
Modern. Zoals al eerder gezegd zijn de OPV’s op veel vlakken de rest van de Nederlandse marineschepen al voorbij. Een voorbeeld hiervan is de geïntegreerde mast module (IMM). Deze mast, die overigens door de Nederlandse Defensie zelf is geproduceerd, maakt het de patrouille schepen makkelijker om piraten- en smokkelbootjes op te sporen en tegelijkertijd niet uit het oog te verliezen wat zich in het luchtruim afspeelt. Drijvende en vliegende objecten kunnen nu dus tegelijkertijd in de gaten gehouden worden.